Juf, waar zijn onze tafels en stoelen?

Eindelijk is het zo ver.

Eindelijk mag je naar 6 weken zomervakantie weer naar school.

Eindelijk krijg je een eigen tafel en stoel.

Eindelijk een eigen etui met spulletjes.

Eindelijk mag je “echt” naar school om te leren.

Eindelijk geef ik de juf van groep 3 een hand en ze zegt: “Hallo, welkom in groep 3, zoek maar een plekje!” Maar waar dan? Er is niets. Ik heb een kussen in mijn hand gedrukt gekregen en er staat een staande lamp en verder is er niets. Het is LEEG!!!!

Zo begonnen de groep 3a-leerlingen van de NSV2 in Nijmegen hun eerste schooldag in groep 3. Juf Ramona had het project “Start met een leeg lokaal” gevonden op internet en werd er razend nieuwsgierig naar. Naast haar baan als leerkracht volgt ze de master SEN opleiding en zag hier een mooie combinatie en enorme uitdaging in. Na één telefoontje en een ontmoeting met elkaar hebben we deze dag samen voorbereidt. Ramona met al haar groep 3 ervaring en ik met mijn ervaring met het project ‘Start met een leeg lokaal’ in de groepen 6-7-8.

Nadat de eerste leerling op zijn kussen midden in de klas, bij de lamp met zijn gezicht naar het digibord was gaan zitten, volgde al snel nummer 2. Die ging er naast zitten. En zo volgenden er meer. Uiteindelijk zaten alle kinderen naast elkaar in een lange rij. Maar waarom gingen ze juist naast elkaar zitten en gericht naar het bord? De ouders, die in de vakantie geïnformeerd waren over het project, bleven nieuwsgierig staan en vonden het net als de kinderen ook spannend. Zij vormden net als de kinderen een lange rij.

“Ik ben in 8 landen op vakantie geweest,” zei een leerling tegen zijn vriendje.

“De baby van mijn mama komt straks, vanavond, morgen of dan uit de buik,” vertelde een andere meisje aan haar vriendinnetje.

“Wat moeten we eigenlijk met deze kussen doen? Kussengevecht!?” vroeg weer iemand anders zich af.

“WOW we hebben vandaag wel 6 juffen!!!” merkte een andere leerling op.

Nadat de kinderen samen met de juf alle papa’s en mama’s het lokaal uit hadden geblazen konden ze eindelijk gaan beginnen.

“Juf, waar zijn onze tafels en stoelen?” wilden de kinderen weten. De juf legt uit dat ze het dit jaar wel eens fijn vond om samen de klas in te richten en dat we de hele dag allerlei opdrachtjes gingen doen om er achter te komen wat we in de klas nodig hadden om ons erin thuis te voelen. Dat vonden de kinderen een leuk idee.

Nadat de vakantiepost behandeld was, vinden de kinderen het toch wel tijd om die tafels en stoelen te halen. In tegenstelling tot de hogere groepen hebben groep 3 leerlingen daar toch of eerder behoefte aan, dan de bovenbouw groepen. Wij vroegen ons af waardoor dat zou komen. Onze verklaring was dat kinderen nu eindelijk een eigen plek gaan krijgen en in de kleutergroep was dat veel minder. Maar als je dan nog verder gaat nadenken, waarom willen kinderen dat eigenlijk? In groep1/2 hebben ze totaal die behoefte niet, want ze hebben alle vrijheden. Spelen op de grond, op de gang, in hoeken, aan tafel of in de kring. En toch ruilen ze al die ruimte graag in voor een eigen tafel en stoel.

Ik heb er 2 mogelijke verklaringen voor.

Het geeft aan dat kinderen graag een eigen plekje hebben met hun eigen spullen waar ze zorg voor kunnen dragen en dat van hem/haar is. Een plek waar je altijd kunt zitten.

Volwassenen vertellen de kinderen dat het leren nu echt gaat beginnen, eigen stoel, tafel, spullen. Het spelen is voorbij, nu pas ga je leren lezen en schrijven. Met die gedachte en dat beeld gaan de kinderen naar school en dat is er dan niet.

Om snel aan hun behoefte te voldoen beginnen we met de eerste opdracht.

Wie komen er nu allemaal in deze klas. Wie “wonen” hier dit jaar een beetje in deze klas? De kinderen tekenen zichzelf en alles wat er bij hen hoort. Ineens maakt het niet meer uit dat ze geen tafel en stoel hebben. Iedereen kan zijn eigen positie innemen om te tekenen. Wat een diversiteit. Mooi om te zien.

De volgende vraag is:

“Wat wil je graag in de klas kunnen doen? Wat zou je graag mee willen nemen uit de kleutergroep.” Om ze een beetje op weg te helpen krijgen alle groepjes kaartjes van het kiesbord uit de kleutergroep en wat woontijdschriften. Ter inspiratie hebben ze ook een filmpje gezien met een diversiteit aan voorbeelden van andere scholen. Ze gaan voor bijna alles uit de kleutergroep, omdat ze weten wat het is en voor lekker banken, een glijbaan en ook hier weer een klassendier waar ze voor kunnen zorgen. Bijna hebben we voldoende informatie om een plattegrond te gaan maken. De laatste opdracht is het verplaats je rot spel. Ben je het eens of oneens over de stelling van de juf! Ook deze kinderen kunnen daar heel goed over nadenken en kiezen zeker niet unaniem! Mooi!

De plattegrond is gemaakt en de tafels en stoelen worden gehaald. Samen sjouwen ze vol trots alles het lokaal binnen en wat een samenwerking. Wat zijn ze gelukkig. Een tafel en een stoel… naast wie ze moeten zitten, daar hoor je ze niet over. Dat is totaal niet belangrijk. Die tafel en die stoel dat is het belangrijkste op dit moment wat telt!

Wat verdere ook opvalt, is dat de kinderen het gekregen kussentje de hele dag bij zich houden. Dat was het enige wat echt van hun was aan het begin van de ochtend. Dat lieten ze niet meer los. Zo ook nu weer, nu ze hun eigen stoel hadden bleef het kussentje belangrijk en deel van hen. Ze leggen het op hun stoel en gaan er dan op zitten.

Na de lunch overleggen ze met elkaar wat ze nog meer nodig hebben en lopen met z’n allen naar het magazijn (opslagplaats van de klasseninhoud) wat ze nog meer mee willen nemen voor in de klas,. Want er moesten ook hoeken komen waar de kinderen in konden spelen/werken. Ook die spullen worden gehaald en in de klas gezet. De kinderen lijken tevreden over de inrichting. Uiteraard willen ze ook wel een echt groep 3 werkje gemaakt hebben vandaag. Dus het eerste lesje van VLL wordt met veel plezier gevolgd. Dit is ook een duidelijk verschil met een bovenbouwgroep of een onderbouwgroep.

Vlak voor het eind van de eerste schooldag zijn alle ouders en de directrice van de school uitgenodigd. De kinderen heten hun eigen vader en/of moeder welkom in de klas. Door ze een kussentje te geven en te zegen: “Welkom in groep 3, zoek maar een plekje.” Vol enthousiasme vertellen 2 kinderen het proces van de dag en wat ze er van vonden. Er is die middag een filmpje gemaakt over de dag wat gezamenlijk bekeken wordt. Iedereen ging tevreden naar huis en had nu al zin in morgen!

Enkele reacties van ouders, leerkrachten en kinderen

“Ik weet niet wat je met mijn kind hebt gedaan, maar hij is nog nooit zo enthousiast uit school gekomen, wat een verschil.”

“Ik had eerst ging zin in school. Maar ik heb nu al zin in morgen.”

“Jammer dat ik de presentatie gemist heb. Ik hoop dat ik het filmpje nog eens kan zien. Hij heeft het zo leuk gehad vandaag!”

“Dit is gewoon te leuk!”

“Ik wilde eigenlijk niet zo lang blijven, maar ik wil niets missen van de dag.”

“Het starten in een leeg lokaal is voor mij een middel geweest om het eigenaarschap bij een groep jonge leerlingen te stimuleren. Door kinderen eigenaar te laten worden doe je beroep op hun vaardigheden, creativiteit, zelfvertrouwen en sociale vaardigheden.

Door oplossingsgerichte vragen te stellen en de kinderen uit te dagen om zelf met ideeën te komen, creëer je een klimaat waar kinderen zich fijn, gewaardeerd en mede eigenaar van de groep voelen. Er bestaan geen foute antwoorden alle meningen zijn waardevol en tellen mee. Het starten in een leeg lokaal levert naast eigenaarschap ook een waardevolle bijdrage op voor de groepsvorming. Door gerichte activiteiten in te zetten heb ik gemerkt dat er van 2 kleutergroepen al snel 1 groep werd gevormd. Het starten in een leeglokaal is een uitdaging voor de leerlingen maar ook voor de leerkracht. Denken in mogelijkheden en de regie delen met je leerlingen, een uitdaging maar meer dan de moeite waard!”

Ramona Frenk, leerkracht groep 3 NSV2 Nijmegen.

Na deze dag stopt het project dus niet. Het gaat door. Want in één dag kun je niet alles ingericht hebben. Je zet een basis neer. De inbreng van kinderen is hierin van groot belang, dus je weet niet waar en wanneer het precies eindigt. Kinderen creëren wensen en gaan nadenken over de inrichting. Dat heeft tijd nodig. De komende 6 weken gaan ze er mee verder binnen deze groep en het zal veel moois gaan opleveren. Ramona zal dit project gebruiken voor haar opleiding en heeft hier haar onderzoek aan gekoppeld.

Rol van ThuisKlas

Het is toch heel eenvoudig om dit project zonder ThuisKlas te realiseren? Ja dat is waar. Maar waarom is het dan een meerwaarde als ThuisKlas het project draait?

Ik bereidt de hele dag voor en ik leid de dag. Jij als leerkracht kunt kijken en observeren. Je hoort gesprekken tussen kinderen die je anders niet hoort. Je ziet acties/reacties van kinderen die je anders niet had gezien. Je kunt er ook voor kiezen om net als de kinderen deelnemer te zijn en de dag meemaken/meevolgen met de kinderen. Dan ben je allemaal gelijk. Of een combinatie. Doe waar jij je goed bij voelt.

Achteraf komt er nog een verslag met tips en ideeën naar de groep toe waar jullie verder mee kunnen.

Lijkt het je ook wat? Of wil je meer weten over het onderzoek van Ramona. Neem dan gerust eens contact met mij op! Je kunt dit project op meerdere momenten starten in een schooljaar.

#organisatie #werken